علل، علائم و درمان سنگ لوزه چیست؟

استفاده از دهان‌شویه می‌تواند برای درمان سنگ لوزه بسیار مفید باشد 

لوزه ساختار گوشتی نرمی است که در گلو وجود دارد و به علت این که یکی از اجزای سیستم ایمنیست شامل لنفوسیت هایی است که از طریق آن ها از ورود عفونت به ریه جلوگیری می کند .لوزه ها به طور 24 ساعته در حال محافظت از ما در برابر تهاجم باکتری ها و ویروس ها می باشند .

نحوه عملکرد لوزه‌ها

در سنین پایین و در کودکان بافت لنفاوی لوزه‌ها خیلی فعال است چون سیستم ایمنی بدن باید در معرض عفونت‌های مختلف قرار بگیرد و بدن با این عفونت‌ها آشنا می‌شود و نهایتا سلول‌های دفاعی را تشکیل می‌دهد به تدریج که سن بالاتر می‌رود فعالیت سیستم لنفاوی لوزه‌ها کاهش پیدا می‌کند؛ در نتیجه بافت لنفاوی فروکش می‌کند و کوچک می‌شود ولی شبکه بافت همبندی که لوزه‌ها در آن تشکیل می‌شود، تعییر نمی‌کند.

واحدهای کوچک که فولیکول‌های لوزه تشکیل دهنده  آنها هستند پسرفت می‌کنند و حجمشان کم و برآمدگی تبدیل به حفره می‌شود، این حفره‌ها روی سطح لوزه به وجود می آید.

به دلیل اینکه بزاق دهان این قسمت را خوب شستشو نمی‌دهد، نهایتا این حفره‌ها مکانی برای تجمع سلول‌های افتاده و محل رشد باکتری‌ها می‌شوند. حاصل این اتفاق ترشحات سفید رنگی است که در ابتدا رقیق هستند و به تدریج سفت و سفت تر و شبیه به توده می‌شوند، اندازه این توده به اندازه حفره بستگی دارد.

سنگ لوزه چیست؟

سنگ لوزه دانه هایی سفید رنگ به اندازه برنج یا نخود می باشد که به راحتی قابل مشاهده نبوده و در اعماق بافت لوزه ها پنهان است .در صورت بزرگ شدن سنگ لوزه ، لوزتین متورم شده و در برخی موارد به علت سرماخوردگی های بیش از حد و تورم لوزه ها پزشک مجبور به در آوردن سنگ لوزه یا لوزه می شود .

علل ایجاد سنگ لوزه چیست؟

لوزه ها از برآمدگی ها و شکاف هایی تشکیل شده است که باکتری ها ،مخاط و سلول های مرده در آن گیر کرده و با افزایش تدریجی این ذرات و تغلیظ آن ها توده سفید رنگی در انتهای لوزه ها می شود .در اثر کلسیفیته شدن این ذرات به سنگ لوزه تبدیل گشته و سبب التهاب لوزه می گردد . این موضوع اصلی ترین علت سنگ لوزه می باشد. عوامل دیگری که در بروز سنگ لوزه موثرند به شرح زیر می باشد:

مصرف داروهای فشارخون که با ایجاد حس خشکی در دهان در بروز این عارضه تاثیر گذار می باشند .

مشکلات سینوس ها

آلرژی ها

استعمال دخانیات

مصرف مواد چرب و رنگی مانند آجیل ها و غذاهای سرخ کردنی در هنگام سرماخوردگی و …

در سنین پایین و در کودکان بافت لنفاوی لوزه‌ها خیلی فعال است

علائم و نشانه های سنگ لوزه :

به طور معمول، سنگ لوزه به شکل گره های سفید، زرد یا خاکستری در لوزه ها دیده می شود. به گفته دکتر ایلینا شولتر، متخصص گوش و حلق در مرکز پزشکی Mercy بالتیمورِ مریلند البته همیشه چنین نیست، بسیاری از سنگ لوزه ها را نمی توان دید، زیرا پایین داخل لوزه فرو رفته اند.

برخی از افراد هیچ نشانه ای از ابتلا به سنگ لوزه ندارند. کسانی که علائمی دارند، اغلب از قرمزی یا سوزش لوزه ها شکایت می کنند. البته چندین نشانه دیگر هم هست که می توان به سنگ لوزه نسبتشان داد، در این میان بوی بد دهان یکی از بارز ترین این نشانه هاست. به گفته درمانگاه مایو، باکتری ها در سنگ لوزه رشد می کنند، که موجب بوی بد می شود.

افراد مبتلا به سنگ گلو حس می کنند چیزی در گلویشان گیر کرده است. سایر علائم شامل درد مزمن، خفیف و التهاب لوزه می باشد.

گاهی اوقات سنگ لوزه آنقدر در اعماق گلو قرار گرفته که نمی توان با استفاده از درمان خانگی آنرا از میان برد. در این صورت باید از متخصص گوش و حلق و بینی برای برطرف سازی سنگ استفاده کرد. اگر فردی دچار سنگ لوزه شود، اغلب می توان با پزشک برای از بین بردن لوزه ها صحبت کرد.

پیشگیری از تشکیل سنگ لوزه 

جلوگیری از تشکیل سنگ لوزه به آسانی امکان پذیر است و صرفا نیاز به رعایت بهداشت دهان و دندان دارد. مسواک زدن دندانها و زبان بعد از غذا، در زمان خواب و اول صبح راهکار جلوگیری است. کشیدن نخ دندان  روزانه نیز به تمیز کردن باکتری ها کمک کند. وویت همچنین پیشنهاد می کند که روزانه عمل قرقره آب با استفاده از محلول تجاری، دهانشویه خانگی متشکل از پراکسید هیدروژن و آب انجام شود. همچنین از استفاده از دهانشویه حاوی الکل جلوگیری شود.

سنگ لوزه به شکل گره های سفید، زرد یا خاکستری در لوزه ها دیده می شود

 چطور سنگ لوزه را درمان کنم؟

۱- نخست جای آن در گلو را مشخص کنید. 

برای اینکار کافی است از یک آینه کمک بگیرید. اگر آینه در دسترس نیست می‌توانید از دوربین جلویی تلفن همراه خود استفاده کنید. نخستین بار کمی مشکل است و این احتمال وجود دارد که به دلیل همرنگ بودن سنگ‌لوزه با پوست گلو نتوانید ان را به درستی تشخیص دهید.

۲- با استفاده از یک گوش‌پاک‌کن آن را تکان دهید. 

دقت کنید گوش‌پاک‌کن کاملا استریل و تمیز باشد و همچنین توجه داشته باشید که بیش از حد به سنگ لوزه فشار نیاورید چرا که موجب تشدید اثرات و درد خواهد شد.

۳-  از مسواک شخصی خود کمک بگیرید. 

در صورت نبودن گوش پاک کن در منزل می‌توانید از مسواک شخصی خود کمک بگیرید. اگر مسواک برقی دارید برای این کار مناسب است چراکه لرزش مسواک کمک می‌کند تا سنگ‌های انتهای گلو بهتر دفع شوند.

۴- استفاده از گیره سر! 

بسیاری از خانم از این وسیله استفاده می‌کنند. در صورتی که سنگ‌های لوزه در محلی نزدیکتر قرار دارند شما همچنین می‌توانید از این وسیله برای دفع آنها استفاده کنید. دقت کنید که قبل از آن گیره‌سر را خوب شست و شو دهید!

۵- استفاده از دهان‌شویه 

استفاده از اسپری یا افشانه دهان‌شویه می‌تواند بسیار مفید باشد چرا که سنگ لوزه اصولا دارای باکتری و میکروب‌های دهان است و دهان‌شویه آن را تا حدی شست و شو می‌دهد. لازم است که در صورت استفاده از افشانه دهان‌شویه مکان دقیق سنگ را از قبل مشخص کنید چراکه دفع آن با فشار بالای مایع دهان‌شویه می‌تواند تا حدی دردناک باشد.

۶- استفاده از آب نمک 

همانند دهان‌شویه می‌توانید از آب نمک استفاده کنید. البته با وجود عدم افشانه آب نمک! لازم است کمی آب نمک را در دهان و ابتدای نای غرغره کنید. آب نمک با خاصیت آنتی باکتریال می‌تواند به ضدعفونی محیط گلو کمک کند.

۷- از انگشت خود نیز می‌توانید استفاده کنید. 

اگر در جایی هستید و دسترسی به هیچ یک از موارد بالا را ندارید می‌توانید دستان خود را با آب و صابون کاملا شست و شو دهید و از انگشتان خود برای دفع سنگ استفاده کنید. دقت کنید بعد از دفع نیز حتما باید گلو را شست و شو دهید.

۸- گلوی خود را شست و شو دهید. 

بعد از دفع سنگ لوزه، بوی بد دهان و نیز آلوده بودن محیط دهان بسیار شایع است و حتما باید با آب نمک و نیز دهانشویه محیط دهان را باکتری زدایی کرد.

9- در نظر داشته باشید که مطمئن‌ترین راه چیست؟ 

دقت کنید که شما می‌توانید پیش از به وجود آمدن چنین موردی یک سری اقدامات را انجام دهید تا نیازی به درمان و برطرف کردن آن نباشد.  همچنین راه‌کارهای زیادی در اینترنت هست که هیچ شواهد علمی پشت آنها نیست؛ پس دقت کنید که در صورت وجود شرایط وخیم به پزشک مراجعه کنید.

توصیه‌ها: 

گردآوری:بخش سلامت و بهداشت بيتوته